Τριάντα ημέρες με τον επιθεωρητή Mονταλμπάνο

Ο τίτλος του βιβλίου καλεί τους αναγνώστες να περάσουν τριάντα μέρες μαζί με το γνωστό επιθεωρητή – τόσες είναι οι ιστορίες που περιλαμβάνονται σε αυτό. Δεν εκτυλίσσονται όλες στη Βιγκάτα, την πόλη της Σικελίας όπου ζει και εργάζεται ο Μονταλμπάνο. Μερικές αναφέρονται σε γεγονότα που συνέβησαν όταν εκείνος έκανε τα πρώτα του βήματα ως αστυνομικός. Πρόκειται λοιπόν για τριάντα έρευνες, μερικές αρκετά παράξενες, αλλά, αν λάβουμε υπόψη μας το χαρακτήρα του αστυνόμου, δε θα μπορούσαν να είναι διαφορετικές.
Το δειγματολόγιο των εγκλημάτων είναι μεγάλο: προμελετημένα ή εξ αμελείας, σκηνοθετημένα, προαναγγελθέντα ή απλώς εικονικά. Μερικές φορές ο Μονταλμπάνο φτάνει έγκαιρα, άλλες πολύ αργά. Ορισμένες φορές η δικαιοσύνη των ανθρώπων έρχεται λογικά και έγκαιρα να δώσει λύση, άλλες η εκδίκηση ή οι ενοχές δίνουν τη δική τους. Μερικές φορές, όπως συμβαίνει στη ζωή, δεν υπάρχει η εξυπνάδα για να εξηγηθεί το μυστήριο των εγκλημάτων και γενικότερα των ανθρώπινων πράξεων. Κάθε υπόθεση αφήνει ένα συναίσθημα ικανοποίησης ή πίκρας, γιατί υπάρχουν και μερικές ιστορίες στις οποίες θα ήταν καλύτερα να έμεναν τα πράγματα όπως είχαν, να μη δινόταν λύση στο πρόβλημα.
Εγκλήματα που γίνονται από πάθος, για χρηματικές διαφορές, από τη Μαφία, από φιλοδοξία, εν βρασμώ ψυχής ή από τη συνηθισμένη καθημερινή φθορά. Εγκληματίες ηλικιωμένοι, νέοι, άντρες, γυναίκες, όμορφοι, άσχημοι, ανήθικοι, ηθικοί, καλλιεργημένοι, αμόρφωτοι. Μοναδικός κοινός παρονομαστής σ’ αυτό το πολυάριθμο πλήθος, ίσως, η ανθρώπινη συμπεριφορά του Σάλβο Μονταλμπάνο, που στη σκληρότητα της ζωής αντιτάσσει, με το δικό του στιλ, τη διάλεκτο που χρησιμοποιεί όταν μιλάει και τη μοιρολατρική αλλά όχι υποταγμένη ηθική, τα φθαρμένα αλλά πάντα δυνατά όπλα του ανθρώπου: την εξυπνάδα, την ειρωνεία και τον οίκτο.