Σόδομα και Γόμορρα – Βούδας

Η βιβλική τραγωδία του Καζαντζάκη με θέμα και τίτλο Σόδομα και Γόμορρα γράφτηκε το 1948 στη Γαλλία.
Ο υπερμεγέθης ήρωας στο έργο αυτό είναι απόλυτα αρνητικός και επαναστατημένος.
Δεν του αρέσει ούτε το δημιούργημα ούτε ο δημιουργός. Στέκει απέναντί του σαν ίσος προς ίσον στην υπερηφάνεια και του αντιστέκεται.
Ο εαυτός του επίσης του είναι αδιάφορος: ο εγωισμός του είναι υψηλότερος, μεταφυσικός.
Απορρίπτει τον Θεό εξηγώντας τους λόγους και τίποτα δεν μπορεί να τον λυγίσει. «Τα Σόδομα και Γόμορρα είναι ο σημερινός κόσμος, λίγο πριν ξεσπάσει η καταιγίδα», θα μας πει ο ίδιος.

Στο 1922 ανάγεται και η πρώτη γραφή του θεατρικού έργου του Βούδας, σε 3000 στίχους, την οποία δήλωσε πως κατέστρεψε.
Ορισμένοι σημαντικοί μελετητές του υποστηρίζουν ότι η Ασκητική (1922, 1927) είναι αλλοτροπική μορφή της τραγωδίας αυτής.
Η Ελένη Καζαντζάκη υποστηρίζει ότι «ξαναπιάνει το Βούδα του» στο τέλος του 1931. Θέλει να γράψει «μια τραγωδία, εφτά πατώματα. Τα έξι πρώτα θα είναι έξι άσκησες. Το έβδομο, το όραμα του Βούδα […] Δε βιάζουμαι όμως. Αφήνω το θέμα να ωριμάσει στο σπλάχνο μου…». Το 1941 επανέρχεται σαν να πρόκειται για κάτι καινούριο: «Τέλειωσα μια μεγάλη τραγωδία, το Γιαγκ-Τσε…». Το 1956 το επεξεργάζεται οριστικά για έκδοση, το μετονομάζει σε Βούδα και πιστεύει ότι δεν θ’ αρέσει σε κανένα, αρέσει όμως στον ίδιο.

Νίκος Καζαντζάκης