Ο σοσιαλισμός στον Μεσοπόλεμο - 1933-2023: ενενήντα χρόνια από την άνοδο των ναζί στη Γερμανία

Ο Μεσοπόλεμος σέρνει πάντα μαζί του την εικόνα και την αίσθηση μιας γοητευτικής εποχής, που είχε έδρα το Παρίσι. Ήταν «η πόλις των πόλεων και των μητροπόλεων»! Εκεί, στο μαγευτικό σκηνικό με τους καφενέδες του Μονπαρνάς, το δάσος της Βουλώνης, τον Κήπο του Λουξεμβούργου, το «Μουλέν Ρουζ», ιστορικό στέκι του Τουλούζ Λωτρέκ, κάτω από τον γκρίζο ουρανό της γαλλικής πρωτεύουσας, υπήρχε ακόμα ο απόηχος από τις δολοφονικές σφαίρες που σκότωσαν το «χελιδόνι της ειρήνης», τον μεγάλο Ζωρές. Κι ήταν η εποχή που η Αριστερά μπορούσε να γεννά αγανακτισμένους. Με το Λαϊκό Μέτωπο στην άνθησή του, με τον Λεόν Μπλουμ και τον Μωρίς Τορέζ. Με σοσιαλιστές και κομμουνιστές να υψώνουν μαζί τις γροθιές τους ενάντια στον φασισμό και στον ναζισμό που σκοτείνιαζαν απειλητικά τον ορίζοντα, ενώ οι κόκκινες σημαίες ανέμιζαν υπερήφανα στους αιθέρες. Και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο παιζόταν το ισπανικό δράμα, με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες να αγωνίζονται να βάλουν φραγμό στον Φράνκο.

Καχεκτικό τότε το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα, με εξέχουσες όμως μορφές τον Τσιριμώκο, τον Σωμερίτη, τον Σβώλο, που επηρεάζονταν άμεσα από τον Μπλουμ κι αργότερα θα είχαν μαζί του στενή συνεργασία. «Ο σοσιαλισμός είναι εναντίον της βίας, εναντίον κάθε εγκλήματος», έλεγε ο Ζωρές. Τα λόγια του ήταν «το τραγούδι της ερήμου, που μας ακολουθεί».

Τη συναρπαστική γεύση του Μεσοπολέμου προσπάθησα να δώσω σ’ αυτό το βιβλίο. Αναστενάρηδες, σήμερα, μιας χαμένης ιδεολογίας, ξαναζωντανεύουμε εικόνες απ’ τον Μεσοπόλεμο, πνιγμένες σ’ ένα ποτήρι πίκρας...

Γιώργος Α. Λεονταρίτης