ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΣ

Από τις γειτονιές μιας μικρής ουγγρικής πόλης, στη Βουδαπέστη, στη Νέα Υόρκη και αλλού, ακολουθούμε τη μανιακή φωνή του Γκιόργκι Κόριμ, του ήρωα του Πόλεμος και πόλεμος, αυτού του ταπεινού, θλιμμένου γραφιά. Απελπισμένος, ώρες ώρες σχεδόν τρελός, αλλά επίσης έντονα συναισθηματικός, ο Κόριμ έχει ανακαλύψει, στα σκονισμένα Αρχεία της μικρής ουγγρικής πόλης όπου εργάζεται, ένα χειρόγραφο το οποίο επί δεκαετίες δεν έχει αγγίξει κανείς. Το συγκλονιστικής ποιητικής ομορφιάς κείμενο εξιστορεί την περιπλάνηση τεσσάρων συντρόφων, που πολέμησαν μαζί σ’ έναν καταστροφικό πόλεμο και αγωνίζονται τώρα να επιστρέψουν σπίτι τους και να ξεφύγουν από τον αμείλικτο κόσμο της βίας. Συγκινημένος από τον εξαιρετικά ευάλωτο χαρακτήρα των ηρώων του χειρογράφου, ο Κόριμ θέτει ως σκοπό της ζωής του να μεταβιβάσει στον κόσμο το ζωτικής σημασίας μήνυμα του κειμένου που μόλις ανακάλυψε. Αποφασίζει να εκπληρώσει αυτό το καθήκον στη Νέα Υόρκη, που αποτελεί για κείνον το «κέντρο του κόσμου». Ακολουθώντας τον Κόριμ με επίμονο ρεαλισμό σε όλη του τη διαδρομή, και κυρίως στους δρόμους της Νέας Υόρκης, το Πόλεμος και πόλεμος –ένα από τα σημαντικότερα και πλέον φιλόδοξα βιβλία αυτού του Ούγγρου «μαιτρ της Αποκάλυψης», όπως τον αποκαλεί η Susan Sontag– μας μεταφέρει με συγκλονιστικό και ανθρώπινο τρόπο σ’ έναν κόσμο που διχάζεται ανάμεσα στην αγριότητα και τη μανιώδη ομορφιά. Με γραφή που δεν μοιάζει με καμιά άλλη, το Πόλεμος και πόλεμος επιβεβαιώνει τα λόγια του W. B. Sebald ότι η πρόζα του Κρασναχορκάι «ξεπερνά κατά πολύ όλες τις ήσσονος σημασίας ανησυχίες της σύγχρονης γραφής». *** Ο Λάσλο Κρασναχορκάι γεννήθηκε το 1954 στην πόλη Gyula της Ουγγαρίας. Σπούδασε νομικά και φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Ζέγκεντ και της Βουδαπέστης. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ούγγρους συγγραφείς, ο οποίος υπηρετεί πιστά μια λογοτεχνία φιλόδοξη και απαιτητική. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία (ανάμεσά τους το βραβείο Kossuth, που αποτελεί την πιο σημαντική διάκριση της Ουγγαρίας, και το γερμανικό βραβείο Bestenliste-Prize). Το 2015 συμπεριελήφθη στην τελική λίστα για το The Man Booker International Prize. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα πολωνικά, τα τσέχικα, τα βουλγάρικα, τα εβραϊκά, τα ιαπωνικά και τώρα και στα ελληνικά. Δύο βιβλία του Λάσλο Κρασναχορκάι (Το Τανγκό του Σατανά και η Μελαγχολία της Αντίστασης) έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον φίλο του σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ, για τον οποίο έχει γράψει επίσης πρωτότυπα σενάρια. *** Υπάρχει κάτι το υπνωτιστικό στα βιβλία του Λάσλο Κρασναχορκάι, κάτι βαθιά απαισιόδοξο και σκοτεινό, αλλά ταυτόχρονα και κάτι που μαγεύει και γοητεύει. Και η γραφή του είναι ένα ρευστό υλικό που καίει, που εισχωρεί βαθιά. Ο Ούγγρος συγγραφέας ανανεώνει τη λογοτεχνία της Κεντρικής Ευρώπης, ακολουθώντας τα ίχνη του Γιόζεφ Ροτ και του Ρόμπερτ Μούζιλ. La Croix Ο Κρασναχορκάι έχει στόχο να δημιουργήσει έναν κόσμο ανησυχητικά αναποφάσιστο και το κατορθώνει με τον εκπληκτικό του τρόπο, που είναι αντάξιος του Κάφκα. Publishers Weekly Το γλυκό σκοτάδι που διαχέεται στο κείμενο δεν είναι σκοτάδι που πηγάζει από το νόημα, αλλά η σκιά που προβάλλεται από τον κεντρικό ήρωά του. Το Πόλεμος και πόλεμος μοιάζει με το σούρουπο, το φως ξεπροβάλλει και διαφεύγει συγχρόνως, δεν υπάρχει τίποτα το αδιαπέραστο εδώ, αντιθέτως. Αρκεί μόνο να βυθιστούμε, να αφήσουμε το κείμενο να μας παρασύρει, να αφεθούμε στις μακρόσυρτες φράσεις του Κρασναχορκάι, τις τόσο σκοτεινές και αισθησιακές. Le Monde Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του Κρασναχορκάι: η αδιάκοπη, συνεχόμενη σύνταξη, ο τρόπος που το μυαλό του Κόριμ σκορπίζεται, διαλύεται, και μετά επανέρχεται, σαν ένας παραφρονημένος σκορπιός που προσπαθεί να τσιμπήσει τον ίδιο του τον εαυτό, η τέλεια αλλά και κωμική τοποθέτηση της τελευταίας φράσης. Η γλώσσα του μοιάζει να αυτοδιορθώνεται εντελώς τυχαία, λες και κάτι έχει στ’ αλήθεια δουλευτεί, όμως, με οδυνηρό αλλά και ταυτόχρονα χιουμοριστικό τρόπο, αυτές οι διορθώσεις μοιάζουν ακόμη σαν να μην έχουν βρει τη σωστή λύση. Όπως στον Τόμας Μπέρνχαρντ, η επίδραση του οποίου είναι εμφανής στο έργο του Κρασναχορκάι, μια απλή ή σύνθετη λέξη μπορεί να κατακτάται, να βασανίζεται, και τελικά να καταστρέφεται στη μη σημασία, κι έτσι η επανάληψή της μοιάζει ταυτοχρόνως αστεία και ανησυχητική. Όπως οι χαρακτήρες στο έργο του Μπέρνχαρντ εμπλέκονται σε ένα κομψό έως και παράξενα επίσημο παραλήρημα έτσι και το έργο του Κρασναχορκάι ωθεί τον μακροπερίοδο λόγο στα απώτατα όριά του, βυθίζοντάς τον σε μια θολή, ατίθαση ατμόσφαιρα, μια δυναμική παράλυση κατά την οποία το μυαλό γυρνά από δω κι από κει, ξανά και ξανά, χωρίς κανένα προφανές αποτέλεσμα. The New Yorker

LÁSZLÓ KRASZNAHORKAI