Νίκος Καζαντζάκης, ο ασυμβίβαστος

Για να ζωντανέψω τον αγαπημένον Ίσκιο, ανηφορίζω αντίθετα στο ρέμα.

«Όσο περισσότερο Σας αγαπώ, τόσο περισσότερο ο κόσμος μου είναι άχρηστος και δεν τον έχω ανάγκη, γιατί μπορώ να τον αντικαταστήσω μ’ έναν άλλο, πιο καλό, πιο θερμό, πιο απλό, όπως θα δημιουργούσα κι όλη μου τη ζωή, αν εγώ ήμουν ο Πλάστης», γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης στην επί τριάντα χρόνια σύντροφό του Ελένη Καζαντζάκη, που του στάθηκε φίλη, σύζυγος, συμπαραστάτρια, βοηθός και συνοδοιπόρος.

Η ίδια σημειώνει πως στο βιβλίο της αυτό ούτε προσπαθεί να του πλέξει το εγκώμιο ούτε να τον μαυρίσει. Η ζωή, λέει, δίπλα του δεν ήταν πάντα εύκολη, όμως ο Νίκος Καζαντζάκης ποτέ δεν επέβαλε τον εαυτό του στους άλλους. Πάντοτε επέλεγε την ελευθερία και αρνιόταν τον συμβιβασμό. Η συμβίωσή τους ήταν μια αέναη ευλογία, καθώς η Ελένη ωρίμασε δίπλα του, τον αγάπησε. Της πρόσφερε αγάπη, εμπιστοσύνη, χιούμορ, γέλιο, βουνά και δάση, κάμπους και θάλασσες, μακρινά ταξίδια, κρητικές ιστορίες κι αφρικανικά παραμύθια και την τέλεια γύμνια του μπρος στον θεό του.

Ο Ασυμβίβαστος, αντλώντας υλικό από τις αναμνήσεις, τις επιστολές, τα σημειωματάρια και τα βιβλία του Νίκου Καζαντζάκη, είναι όχι απλώς η βιογραφία του, αλλά μια εξιστόρηση για τα χρόνια της Αίγινας με την πείνα της Κατοχής, τις συγκινήσεις και την αδιάκοπη δουλειά, τα χρόνια της Αντίμπ με τις αντιδράσεις συνάμα με τη δημιουργική ευφορία, όλων των ειδών τις αναζητήσεις, περιστάσεις δραματικές, τα ταξίδια, που σφυρηλάτησαν την απόλυτη ενότητα και ταύτιση ανάμεσα στον σκληροτράχηλο κοσμογυρισμένο μονιά και την εύθραυστη αλλά και θαρραλέα Αθηναία, που τον συντρόφεψε με πίστη στη ζωή και έγινε μετά τον θάνατό του ζωντανή προέκταση και επιβίωσή του.

Ένα απόσπασμα από το βιβλίο:
«Και να με τώρα να γράφω βιβλίο. Όχι μυθιστόρημα, αυτό θα ’ταν πολύ εύκολο. Να σε περιγράψω, να σε στριμώξω, να σε καρφώσω με μια χρυσή καρφίτσα, όπως καρφώνουμε τις πεταλούδες. Κι η καρδιά μου να σηκώνει επανάσταση. Γιατί πολύ αγαπώ τις πεταλούδες και μου αρέσει να τις φαντάζουμαι να πετούν αλαφριές κι άπιαστες πάνω από τα κεφάλια μας».

Ελένη Καζαντζάκη