Εξομολογήσεις ενός νέου μυθιστοριογράφου

Ο Ουμπέρτο Έκο δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα, «Το όνομα του ρόδου», το 1980, όταν ήταν κοντά στα πενήντα του. Σε αυτές τις «εξομολογήσεις», ο συγγραφέας, τώρα που πλησιάζει τα ογδόντα, ανατρέχει στη μακρά σταδιοδρομία του ως θεωρητικού καθώς και στο πιο πρόσφατο μυθοπλαστικό έργο του, και διερευνά τον γόνιμο συνδυασμό τους.

Αρχίζει διερευνώντας τα όρια μεταξύ μυθοπλασίας και μη μυθοπλασίας – διασχίζει αυτά τα σύνορα με θαυμάσιο τρόπο, άλλοτε παιχνιδιάρικα και άλλοτε σοβαρά. Η καλή μη μυθοπλασία, όπως υποστηρίζει, κατασκευάζεται σαν μια αστυνομική ιστορία, και ένας ικανός μυθιστοριογράφος χτίζει με ακρίβεια λεπτομερείς κόσμους μέσω της παρατήρησης και της έρευνας. Ο Έκο περιηγείται στη δημιουργική του μέθοδο και θυμάται πώς σχεδίασε τις μυθοπλαστικές του επικράτειες. Άρχισε με συγκεκριμένες εικόνες, έκανε επιλογές ως προς τη χρονική περίοδο, την τοποθεσία και τη φωνή, συνέθεσε ιστορίες που θα άρεσαν τόσο σε εκλεπτυσμένους αναγνώστες, όσο και σε εκείνους που αρέσκονται σε λαϊκά αναγνώσματα. Η μείξη του πραγματικού και του μυθοπλαστικού αγγίζει τους κατοίκους τέτοιων επινοημένων κόσμων. Γιατί συγκινούμαστε μέχρι δακρύων για τα δεινά ενός χαρακτήρα; Με ποια έννοια η Άννα Καρένινα, ο Γκρέγκορ Σάμσα και ο Λέοπολντ Μπλουμ «υπάρχουν»;

Ο Έκο, όντας συγχρόνως μεσαιωνολόγος, φιλόσοφος και μελετητής της νεότερης λογοτεχνίας, μας εντυπωσιάζει ιδίως όταν αναλογίζεται τις απολαύσεις της απαρίθμησης. Δείχνει ότι η ταπεινή λίστα, η δυνάμει ατέλειωτη σειρά, μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε στιγμιαία το άπειρο και να προσεγγίσουμε το άφατο. Αυτός ο «νέος μυθιστοριογράφος» είναι ένας δάσκαλος που έχει σοφά πράγματα να μας μεταδώσει όσον αφορά στην τέχνη της μυθοπλασίας και τη δύναμη των λέξεων.

Ουμπέρτο Έκο