Γυναίκες μαθηματικοί στο περιθώριο της ιστορίας

Πορτρέτα τριάντα πέντε πρωτοπόρων γυναικών μαθηματικών, οι οποίες σε διάφορες ιστορικές περιόδους, χώρες και πολιτισμούς, υπερβαίνοντας εμπόδια και προκαταλήψεις, συνέβαλαν καθοριστικά στην εξέλιξη της επιστήμης. Για τις γυναίκες αυτές, όμως, η Ιστορία και οι ιστορίες των μαθηματικών δεν έχουν αφιερώσει παρά μόνο σύντομα σχόλια ή ελάχιστες αναφορές στο περιθώριό τους ή τις έχουν εντελώς αγνοήσει.

Λέγεται συχνά ότι η Ιστορία γράφεται από τους νικητές, αλλά η ιστορία των μαθηματικών γράφτηκε από τους άνδρες, τους νικητές στον άδικο πόλεμο των μύθων και των προκαταλήψεων σε βάρος διαπρεπών γυναικών μαθηματικών. Μια αδικία που το βιβλίο αυτό επιδιώκει να αποκαταστήσει.

• ΠΑΝΔΡΟΣΙΩΝ • ΣΟΥΤΕΪΤΑ ΑΛ ΜΑΧΑΜΑΛΙ • ΜΑΡΙ ΚΡΑΟΥΣ
ΜΑΡΙΑ ΓΚΑΕΤΑΝΑ ΑΝΙΕΖΙ • ΓΟΥΑΝΚ ΖΕΪΝΙ • ΦΛΟΡΕΝΣ ΝΑΪΤΙΝΓΚΕΪΛ
ΚΡΙΣΤΙΝ ΛΑΝΤ ΦΡΑΝΚΛΙΝ • ΕΛΕΝ ΑΜΑΝΤΑ ΧΕΪΣ • ΣΑΡΛΟΤ ΣΚΟΤ
ΑΛΙΣΙΑ ΜΠΟΥΛ ΣΤΟΤ • ΓΚΡΕΪΣ ΤΣΙΣΟΛΜ ΓΙΟΥΝΓΚ • ΦΙΛΙΠΑ ΦΟΣΕΤ
ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΡΑΓΚΣΝΤΕΪΛ • ΛΑΟΥΡΑ ΠΙΖΑΤΙ
ΜΑΡΓΚΕΡΙΤΑ ΠΙΑΤΣΟΛΑ ΜΠΕΛΟΧ • ΧΊΛΝΤΑ ΦΟΙΒΗ ΧΑΝΤΣΟΝ
ΕΜΙ ΝΕΤΕΡ • ΑΝΝΑ ΤΖΟΝΣΟΝ ΠΕΛ ΟΥΑΪΛΕΡ
ΛΟΥΙΖ ΠΕΤΡΕΝ ΟΒΕΡΤΟΝ • ΧΙΛΝΤΑ ΓΚΈΪΡΙΝΓΚΕΡ
ΓΚΕΡΤΡΟΥΝΤ ΜΠΛΑΝΚ • ΜΑΙΡΗ ΛΟΥΣΙ ΚΑΡΤΡΑΪΤ
ΓΚΡΕΤΕ ΧΕΡΜΑΝ • ΝΙΝΑ ΚΑΡΛΟΒΝΑ ΜΠΑΡΙ • ΜΑΡΙΟΝ ΓΚΡΕΪ
ΜΑΡΙ ΛΟΥΙΖ ΝΤΟΥΜΠΡΕΪΛ ΤΖΑΚΟΤΕΝ • ΡΟΥΘ ΜΟΥΦΑΝΓΚ
ΡΟΖΑ ΠΕΤΕΡ • ΟΛΓΑ ΤΑΟΥΣΚΙ ΤΟΝΤ • ΚΟΡΑ ΣΟΥΖΑΝΑ ΣΑΝΤΟΣΚΙ
ΝΤΟΡΟΘΙ ΜΑΧΑΡΑΜ ΣΤΟΟΥΝ • ΤΖΟΥΛΙΑ ΡΟΜΠΙΝΣΟΝ
ΟΛΓΑ ΑΛΕΞΑΝΤΡΟΒΝΑ ΛΑΝΤΙΖΕΝΣΚΑΓΙΑ
ΜΑΙΡΗ ΕΛΕΝ ΡΟΥΝΤΙΝ • ΜΑΡΙΝΑ ΡΑΤΝΕΡ

Η ανάπτυξη της μαθηματικής γνώσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κοινότητα μέσα στην οποία το νόημα των νέων μαθηματικών αντικειμένων και πρακτικών γίνεται θέμα συζήτησης και η σημασία τους ανάγεται σε ζήτημα διαπραγμάτευσης και τελικά αποδοχής ή απόρριψης. Οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες των γυναικών να καθιερωθούν ως ακαδημαϊκοί ή και ως ερευνήτριες μαθηματικοί εξαρτώνται, σε μεγάλο βαθμό, από την πρόσβασή τους σε αυτή την κοινότητα και την αποδοχή τους από αυτή. Φαίνεται, όμως, ότι η διαδικασία πρόσβασης και αποδοχής είναι διαφορετική για τις γυναίκες από ό,τι για τους άνδρες. Οι αιτίες είναι πολλαπλές, αντικειμενικές ή και υποκειμενικές, αλλά πάντα κοινωνικά κατασκευασμένες. […] Ο πρώτος και πολύ καθοριστικός λόγος για τον οποίο αποκλείστηκαν οι γυναίκες από τα μαθηματικά είναι ιδεολογικός· είναι οι βαθιά ριζωμένες και ευρέως διαδεδομένες προκαταλήψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες δεν διαθέτουν τις νοητικές ικανότητες για να σπουδάσουν μαθηματικά και να επιδοθούν στη μαθηματική έρευνα.
Απόσπασμα από το βιβλίο

Δημήτρης Χασάπης