Ο Τζεβντέτ μπέη και οι γιοι του

Τρεις γενιές µιας οικογένειας, από το 1905 και µέχρι τα µέσα της δεκαετίας του 1970. Ο Τζεβντέτ µπέη, ένας δραστήριος µουσουλµάνος έµπορος, ιδιοκτήτης ενός µικρού καταστήµατος, φιλοδοξεί να πλουτίσει και, σε αντίθεση µε τις αρχές του ιδεολόγου Νεότουρκου αδερφού του, να αποκτήσει µια οικογένεια ευρωπαϊκής νοοτροπίας. Η ιστορία του, και η ιστορία των γιων και των εγγονών του, όπως την αφηγείται ο Παµούκ, παρακολουθεί τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και στην καθηµερινότητα της Ιστανµπούλ από την εποχή του σουλτάνου Αµπντουλχαµίτ µέχρι τα χρόνια της Τουρκικής Δηµοκρατίας, µε την ανέγερση πολυκατοικιών, τα κυριακάτικα οικογενειακά απογεύµατα γύρω από το ραδιόφωνο, τα ψώνια στα µαγαζιά του Μπέγιογλου... Η πορεία µιας οικογένειας και ενός έθνους· οι πόθοι και τα πάθη της ανερχόµενης αστικής τάξης της τουρκικής κοινωνίας.

«Το µυθιστόρηµά µου Ο Τζεβντέτ µπέη και οι γιοι του –το οποίο µιµείται αυτό που στην Ευρώπη ονοµάζουν “οικογενειακή σάγκα”–, επειδή είναι το πρώτο µου βιβλίο, για πολλά χρόνια µού δηµιουργούσε µια αδιόρατη αίσθηση ντροπής. Τώρα σκέφτοµαι ότι αυτό που πραγµατικά ήθελε να κάνει ήταν να εντάξει στην καθηµερινή ζωή της Ιστανµπούλ, σαν µια αίσθηση σκοτεινή και τροµακτική, τις καταπιεστικές κι αδιάλλακτες δυνάµεις του κράτους. Στις τελευ-ταίες σελίδες του βιβλίου, τον ήρωα της τρίτης γενιάς τον απασχολεί πάρα πολύ το στρατιωτικό πραξικόπηµα, κάτι που δυστυχώς δεν αφορούσε απλώς εκείνη την περίοδο, αλλά είναι έγνοια και της σηµερινής ακόµη Τουρκίας. Μπορώ όµως να πω ότι ο ήρωάς µου, σε αντίθεση µε τους µορφωµένους της ανώτερης κοινωνικά τάξης –οι οποίοι, ενώ στα νιάτα τους ήταν ευρωπαϊστές, εκσυγχρονιστές, έως και µαρξιστές, στη µέση ηλικία και στα γεράµατά τους γίνονται εθνικιστές και φιλικοί προς τους πραξικοπηµατίες–, προσπαθεί πάντα να είναι ένας καλός άνθρωπος».

Από το επίµετρο του συγγραφέα
 
«Τις εντάσεις και τις παλινδροµήσεις που προκύπτουν από την άναρχη συνύπαρξη Ανατολής-Δύσης αποτυπώνει, στο ξεκίνηµά τους, αυτό το µυθιστόρηµα, στο οποίο διακρίνουµε τα γνώριµα χαρακτηριστικά της γραφής του Παµούκ: τη γλαφυρή αφήγηση, τις πλούσιες εικόνες από το αριστοκρατικό Νισάντασι, την αγορά στο Μπέγιογλου και τα σοκάκια της Κωνσταντινούπολης, τη λεπτοµερή αναπαράσταση της ιδιωτικής ζωής στη σύγχρονη Τουρκία».  Λαµπρινή Κουζέλη, Το Βήµα
«Τι να κάνεις όταν οι καιροί αλλάζουν και η χώρα σου µπαίνει σε καινούργια τροχιά; Και κυρίως, πώς να βρεθείς καβάλα στο κύµα διασφαλίζοντας τις ατοµικές και συλλογικές ελευθερίες, και προπαντός την ελευθερία του πνεύµατος; Ο Ορχάν Παµούκ είναι 26 χρονών όταν συζητά αυτό το ερώτηµα στο πρώτο του µυθιστόρηµα Ο Τζεβντέτ µπέη και οι γιοι του, όπου, µέσα από τη σάγκα µιας ανερχόµενης µεσοαστικής οικογένειας της Ιστανµπούλ, παρακολουθεί την ακανθώδη πορεία διαµόρφωσης της σύγχρονης Τουρκίας... Ο αναγνώστης θα µπορέσει να δει εδώ, τις συγκρούσεις των αντιλήψεων, τις ψυχικές αµφιταλαντεύσεις, τις αγκυλώσεις, τις εµµονές, τις αντιστάσεις των διαφόρων κοινωνικών οµάδων και κέντρων εξουσίας, που εξηγούν και την όχι πολύ οµαλή πολιτική πορεία της Τουρκίας στη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Ορχάν Παμούκ