ΜΕΣΗ ΑΓΓΛΙΑ

Η Μέση Αγγλία ξεκινά το 2010 στο Μπέρμιγχαμ –όπου το οικονομικό και κοινωνικό τοπίο αλλάζει ραγδαία, καθώς τα άλλοτε ακμάζοντα εργοστάσια αυτοκινήτων έχουν παραχωρήσει τη θέση τους σε μαζικά εμπορικά κέντρα–, περνάει από το Λονδίνο, όπου οι πολιτικές ταραχές παραδίδουν τη σκυτάλη στον πυρετό των Ολυμπιακών Αγώνων, και φτάνει έως το σήμερα. Συναντάμε τους νιόπαντρους, τον Ίαν και τη Σόφι, οι οποίοι διαφωνούν για το μέλλον της χώρας και, ενδεχομένως, για το μέλλον της ίδιας τους της σχέσης· τον Νταγκ, τον πολιτικό σχολιαστή που γράφει παθιασμένα άρθρα για τη λιτότητα από την έπαυλή του στο Τσέλσι, και την επαναστάτρια έφηβη κόρη του που δεν είμαστε σίγουροι αν η στράτευσή της στον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη οφείλεται στις πεποιθήσεις της ή σε μια αόριστη εξεγερσιακή διάθεση· τον Μπέντζαμιν Τρότερ που, μεσήλικας πια, προσπαθεί επιτέλους να γράψει το μεγάλο μυθιστόρημα που τον κατατρύχει από τη νιότη του, και τον πατέρα του τον Κόλιν, που η τελευταία του επιθυμία πριν πεθάνει είναι να ψηφίσει στο δημοψήφισμα υπέρ του Brexit. Ένα δημοψήφισμα που έφερε στην επιφάνεια τον πολιτικό αμοραλισμό, τη μισαλλοδοξία και τις οξυμμένες κοινωνικές και φυλετικές εντάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ήρωες βρίσκονται αντιμέτωποι με όνειρα που διαψεύστηκαν και ρομαντικές εμμονές που ξεθώριασαν, συμβιβασμένοι με πιο κοινότοπες επιλογές. Γάμοι διαλύονται, γονείς πεθαίνουν, παιδιά επαναστατούν, ενώ ο κόσμος, όπως δείχνει ο συγγραφέας, πάει κατά διαβόλου. Ο Jonathan Coe, παθιασμένος παρατηρητής, πότε συναισθηματικός, πότε σατιρικός και κυνικός, αναδεικνύει τα αδιέξοδα των ηρώων του και της κοινωνίας στην οποία ζουν, αφηγείται αριστοτεχνικά τις παράλληλες ιστορίες τους και προβληματίζεται, για μία ακόμα φορά, πάνω στην έννοια της «βρετανικότητας». Παρακολουθούμε την ιστορία της σύγχρονης Αγγλίας, μια ιστορία νοσταλγίας και αυταπάτης, σύγχυσης και ασυγκράτητης οργής, σε ένα μυθιστόρημα για τους νέους, παράδοξους και δύσκολους καιρούς μας. Στη Μέση Αγγλία βρίσκουμε ξανά τους ήρωες της Λέσχης των τιποτένιων και του Κλειστού κύκλου, αρκετά χρόνια μετά, παρακολουθώντας την εξέλιξή τους και τη συνάντησή τους με καινούργια πρόσωπα. *** Δεν πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που ασκεί σκληρή κριτική στη μία ή στην άλλη πλευρά του Brexit. Ο Ίαν, ο σύζυγος της Σόφι –ο οποίος ψήφισε υπέρ της αποχώρησης, εξαπολύει μύδρους κατά της πολιτικής ορθότητας και αισθάνεται άνετα μόνο σ’ ένα γήπεδο του γκολφ– αποδεικνύεται ένας εξαιρετικά συμπαθητικός χαρακτήρας. Οι πραγματικοί κακοί αυτής της ιστορίας είναι η ρατσίστρια και αδιάλλακτη μητέρα του Ίαν, ο απεχθής Καλπέπερ, και η Κοριάντερ, ένα παραπλανημένο κορίτσι που φοράει παρωπίδες. Ενώ θέλουμε ό,τι διαβάζουμε αυτή την περίοδο να απηχεί τις δικές μας απόψεις, ο Κόου –ένας συγγραφέας εξαιρετικής ευπρέπειας– μας υπενθυμίζει ότι η μόνη διέξοδος από τούτο το χάος βρίσκεται στην αυτοσυγκράτηση και τον συμβιβασμό, σε εκείνη την πατροπαράδοτη αγγλική ικανότητα του αυτοσαρκασμού. The Guardian Παρακολουθούμε την περίεργη σχέση της Σόφι με τον σύζυγό της Ίαν, ο οποίος είναι δάσκαλος οδήγησης (γνωρίστηκαν σε ένα σεμινάριο οδικής συμπεριφοράς), και το πώς τριβελίζει το μυαλό της μια παραλίγο μοιχεία, στην αρχή του γάμου τους. Παρακολουθούμε τη σχέση του Μπέντζαμιν με την αδελφή του Λόις και τον χαμένο συμμαθητή και παλιό του φίλο, τον Τσάρλι, που τώρα εργάζεται ως ανιματέρ για παιδιά και είναι εγκλωβισμένος σε μια βεντέτα με έναν αντίπαλο κλόουν. Παρακολουθούμε επίσης το ταξίδι του Μπέντζαμιν προς την αυτογνωσία και την αποδοχή. Ο συγγραφέας τα αφηγείται όλα αυτά με πραγματικό στιλ και συναίσθημα. Η γραφή του κορυφώνεται ομαλά, όπως πάντα. Τα κωμικά του σημεία –κηδείες, δείπνα, καβγάδες μεταξύ κλόουν– και οι σκηνές του στοργικού και γελοίου σεξ της μέσης ηλικίας, καθώς και η σχέση μεταξύ ενός δημοσιογράφου και ενός εκπροσώπου Τύπου της κυβέρνησης, είναι πολύ αστεία. The Guardian Η πιο ανατριχιαστική πλευρά της Μέσης Αγγλίας έγκειται στο πόσο πολλοί από τους χαρακτήρες του Κόου εκφράζουν τον κατάφωρο ρατσισμό τους κάθε φορά που νιώθουν αδικημένοι. Ένας δάσκαλος οδήγησης θεωρεί ότι είναι δικαίωμά του να πιστεύει πως η συνάδελφός του Ναχίντ τού πήρε μέσα από τα χέρια την προαγωγή που περίμενε, μόνο και μόνο εξαιτίας της πολιτικής ορθότητας. Η μητέρα του, που απεχθάνεται οποιονδήποτε δεν συμμορφώνεται με την κοντόφθαλμη αντίληψή της περί βρετανικότητας, αρνείται να βοηθήσει μια Λιθουανή που έπεσε θύμα ρατσιστικής επίθεσης δημοσίως. Όλοι οι χαρακτήρες είναι τόσο αληθοφανείς και τόσο αχρείοι που πραγματικά αναρωτιέται κανείς, όχι γιατί η Αγγλία χρειάστηκε τόσο χρόνο για να αποχωρήσει από την Ε.Ε., αλλά γιατί η Ε.Ε. δεν την έδιωξε με τις κλοτσιές χρόνια πριν. Μα δεν είναι όλα πολιτική. Ο Κόου είναι ένας επιδέξιος κωμικός συγγραφέας, πιθανότατα ο καλύτερος που διαθέτει σήμερα η Βρετανία, και υπάρχουν δεκάδες αστείες σκηνές σε όλο το μυθιστόρημα, πολλές από τις οποίες εκτυλίσσονται στις μυστικές συναντήσεις του Νταγκ Άντερτον με τον αφελή εκπρόσωπο Τύπου της Ντάουνινγκ Στριτ, ο οποίος χλευάζει την ιδέα του δημοψηφίσματος επισημαίνοντας, για τον Ντέιβιντ Κάμερον: «Είναι δυνατόν να διεξαγάγουμε ένα δημοψήφισμα πάνω σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα απλώς και μόνο για να σωπάσουν μερικοί ενοχλητικοί άνθρωποι του ίδιου μας του κόμματος; Θα ήταν μια άκρως ανεύθυνη κίνηση από μέρους μας». Η σάτιρά του δεν στρέφεται μόνο ενάντια στους παλαβούς της Δεξιάς. Η παράλληλη ιστορία μιας έφηβης που «είναι εξαρτημένη από το να θυμώνει για λογαριασμό των άλλων», είναι αιχμηρή σαν ξυράφι, που ξεσκίζει τα κηρύγματα περί αρετής στα οποία επιδίδονται οι τυχοδιώκτες που χτενίζουν αδιάκοπα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναζητώντας οποιαδήποτε ευκαιρία για να επιδείξουν την ανωτερότητά τους. Irish Times Η ιλαροτραγωδία είναι ενδεχομένως η μοναδική μορφή που μπορεί να πάρει ένα μυθιστόρημα για το Brexit, και ο Κόου θίγει με το γνωστό απαλό του άγγιγμα ένα θέμα που θα μπορούσε να κάνει οποιονδήποτε συγγραφέα πικρόχολο και στρυφνό. Η τρυφερή, πνευματώδης στάση του απέναντι στα ανθρώπινα ελαττώματα μας εμψυχώνει, ακόμη και τις στιγμές που το ζήτημα του πολιτικού διχασμού μάς προκαλεί μια νοσηρή θλίψη. The Times Η Μέση Αγγλία είναι εξαιρετικά αστεία – αστεία με τρόπο που οδηγεί στην κάθαρση. Αν και ο Κόου εμφανίζεται ως υπέρμαχος της παραμονής στην Ε.Ε. ο οποίος θρηνεί γλείφοντας τις πληγές του, κατορθώνει πάντα να καλύπτει τα νώτα του, υπονομεύοντας ένα ξέσπασμα οργής, ή μια στιγμιαία γκρίνια, με ένα κλείσιμο του ματιού στον αναγνώστη. New Statesman Μια εύστοχη, διασκεδαστική μελέτη ενός έθνους σε κρίση, από έναν αναμφίβολα ευρωπαίο συγγραφέα. Financial Times Εκατομμύρια λέξεις έχουν γραφτεί και πρόκειται να γραφτούν για το Brexit, ελάχιστες όμως θα φτάσουν στην ουσία του θέματος με τόσο διεισδυτικό τρόπο όσο η Μέση Αγγλία. Irish Times Ξεκαρδιστικό… Εξαιρετικό… Βαθιά απολαυστικό… BBC Radio 4, Saturday Review Αντιπαραβάλλοντας τις διαφορετικές απόψεις των χαρακτήρων του, ο συγγραφέας σκιαγραφεί ένα αναγνωρίσιμο πορτρέτο μιας Βρετανίας αποπροσανατολισμένης εξαιτίας της καθίζησης της βιομηχανίας και της απώλειας θέσεων εργασίας, ένα πορτρέτο των καθημερινών ανθρώπων που συγκλονίζονται από την ολοένα αυξανόμενη ανοχή απέναντι στον ρατσισμό και την ξενοφοβία… Παράλληλα είναι πολύ, μα πάρα πολύ αστείο. Stylist Ο σπουδαιότερος χρονικογράφος της αγγλικής νοοτροπίας. Independent Στη Μέση Αγγλία συναντούμε ξανά τους ήρωες της Λέσχης των τιποτένιων και του Κλειστού κύκλου.

JONATHAN COE