Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες

Η γη κάποτε ήταν επίπεδη· ο σεισμός, εκδίκηση της φύσης· η πτήση, πολυτέλεια λίγων ζώων· οι γυναίκες επιστήμονες καίγονταν στην πυρά ως μάγισσες.

Ποια σημερινά αυτονόητα θα μετατραπούν σε αδιανόητα σε μερικά χρόνια από τώρα;
Μπορεί ο εγωισμός να είναι καλός; Μήπως η πλειοψηφία δεν έχει δίκιο; Κι αν έλκονται τα ομώνυμα; Λες να μη χρειάζεται να κάνεις ένα μόνο πράγμα (και καλά) για να πετύχεις; Φαντάζεσαι η λύπη να είναι προϋπόθεση της χαράς; Κι αν η ευτυχία δεν είναι μονάχα στιγμές; Τελικά, μήπως δεν είναι απαραίτητο να βλέπεις τα πράγματα θετικά; Άραγε, ο άνθρωπος αλλάζει ακόμα και όταν δεν θέλει; Κι επιτέλους, λες να είναι μια πλάνη το «για να αγαπήσεις τους άλλους πρέπει πρώτα να αγαπήσεις τον εαυτό σου»;

Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πόσες δήθεν βαθυστόχαστες σοφίες, μα και πόσα ανόη­τα κλισέ διαφεντεύουν τη ζωή μας;

Τι θα έλεγες να δούμε τον κόσμο… ανάποδα; Να καταρρίψουμε μερικές από τις «αλήθειες» (23 για την ακρίβεια) που έχουμε διδαχτεί; Για να είμαι δίκαιος, σου προτείνω η διαδικασία «όλα είναι ένα ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου» να ξεκινήσει απ’ όσα θα διαβάσεις εδώ μέσα.

Το βιβλίο, διαποτισμένο από προσωπικές εμπειρίες και με αναφορές σε δεκάδες στοχαστές και στο έργο τους (Νίτσε, Σοπενχάουερ, Καζαντζάκης, Ντεκάρτ κ.ά.), προσφέρει μια φιλοσοφική και παράλληλα βαθιά εμπνευσμένη ματιά για τον κόσμο.

Υποθέτουμε ότι εκείνοι που μας διδάσκουν τρόπο σκέψης, όρια, κανόνες συμπεριφοράς, αρχές διαχείρισης σχέσεων –δηλαδή γονείς, εκπαιδευτικοί, κοινωνικό περιβάλλον– ξέρουν. Οι αλήθειες τους είναι για εμάς αδιαπραγμάτευτες. […] Ξεχνάμε ότι όλοι αυτοί οι σημαντικοί άλλοι, οι γνωστικοί, οι σώφρονες, οι αυθεντίες της πρώτης νιότης μας, έμαθαν από εκείνους που δεν ήξεραν. Τους παππούδες τους, κι εκείνοι από τους παππούδες τους, κι εκείνοι από τους δικούς τους, και ούτω καθεξής. Τελικά, πόσο πίσω πάει αυτή η ιστορία; Ποιος είναι ο πρώτος μας δάσκαλος; Ο προ-προ-προ-προ-προ-προ... προπάππος μας; Ε, λοιπόν, για να μην το κουράζουμε, δεν είναι άλλος από τον... ταράν ταν ταν… Νεάντερταλ πρόγονό μας.

Νικόλας Σμυρνάκης